Drie dingen die je na je coachopleiding weer moet afleren.
Je schrijft vast niet meer zoals je het op de basisschool leerde. En ga je bij het zwemmen nog met ‘kikkervoeten’ vooruit en daarna een mooie sluiting? Ook de ervaren chauffeur zal niet meer met zijn handen op ‘tien voor twee’ het stuur vasthouden. Kortom: een toegepaste vaardigheid is in de praktijk anders dan wanneer je hem aanleert.
Soms is dat minder handig, want sommige handschriften zijn maar moeilijk leesbaar. En soms is dat handiger of zelfs meesterschap: zoals de beroemde impressionistische schilders die eerst ‘gewoon’ konden schilderen en toen besloten dat het mooier was om de impressie te vangen op het doek.
Ik verzorg zelf sinds 2007 coachopleidingen en ik zie dit verschil ook bij het ambacht van coachen. Ik coach op sommige punten niet meer zoals ik overdraag in een training ‘coachtechnieken’. En waar dat effectief is, en niet gewoon mijn ‘hanenpoten’ als coach deel ik nu met je.
Hieronder schets ik drie dingen die je na je coachopleiding weer moet afleren. Er moet natuurlijk niets, maar dat is dan meteen maar een bonus vierde ding om af te leren: bij coachopleidingen wordt – terecht – veel aandacht besteed aan taal. Het is het voertuig van onze gedachten en één van de middelen om je klant emotioneel te raken. Dus woorden als ‘moeten’, of ‘goed’ verdwijnen al snel uit het jargon van de coach en in de plaats komen ‘uitnodigen en vragen’ of ‘mooi en fijn’. Soms is het effectiever om dat gepolijste gelul achterwege te laten, om zo veel directer je klant te bereiken en begrepen te worden.
Maar bovenstaande en onderstaande tips vragen natuurlijk wel inschattingsvermogen dat geboren wordt uit ervaring. Net als bij autorijden en andere vaardigheden klopt de inhoud van de coachpopleiding. Maar de praktijk, en in mijn opvatting, het doel en het leerproces van de klant, bepalen uiteindelijk of het beter is om van de lessen uit de opleiding soms af te wijken
1.Doelgericht coachen
Soms weidt een coachklant uit over zaken waarvoor hij helemaal niet gekomen is. Een professioneel coach houdt zo iemand bij de les. En koppelt deel-inzichten terug naar de hoofdvraag. En een senior coach laat het soms gaan, omdat via onbewuste associaties of voorzichtige emotionele stapjes een belangrijke blokkade blootgelegd kan worden in het uitweiden. Die oom van vroeger, die blijkt dan ‘ineens’ vormend geweest te zijn in het script dat iemand weerhoudt om echt voor zichzelf te kiezen bij een dilemma.
2. De werkvorm hanteren
Het zal de klant een worst wezen of jij aan het opstellen bent, voice dialogue doet of de GROW methode volgt. Die wil gewoon antwoord op zijn vragen en nieuwe acties durven doen. Dus de ervaring leert dat het soms heel effectief kan zijn om eens een stapje over te slaan, of methodes met elkaar te vermengen, zodat er een verhaal ontstaat dat stap voor stap aansluit op waar de klant behoefte aan heeft, en niet hoe de werkvorm het voorschrijft.
3. De klant centraal stellen
Een van de dingen die een coachgesprek professioneel maken en anders dan ‘een goed gesprek met een vriend(in)’ is dat de coach de klant centraal stelt. Maar als jij nooit eens iets deelt over jezelf als coach, dan kan het ook saai of afstandelijk worden. Nog erger als je zelfstandig coach bent, want als mensen niet echt een band met jou (mogen) aangaan, dan zullen ze misschien minder jou een doorverwijzing gunnen en zelfs aan gaan raden bij anderen.
Na 10 jaar coachen heb ik niet het gevoel van routine. Ik ben dankbaar voor alle verrassend nuttige zijpaadjes, creatief toegepaste werkvormen en leuke ontmoetingen van mens tot mens die daaraan bij hebben gedragen. Hoe is dat voor jou?